ΠΛΟΥΤΟΣ του Αριστοφάνη
Μετάφραση: Τάσος Αποστολίδης
Εικονογράφηση: Γιώργος Ακοκαλίδης
Ο Πλούτος είναι ένα αστείο κόμικ. Η ιστορία αρχίζει με τον Αριστοφάνη που ετοιμάζει την καινούρια του κωμωδία και ακολουθούν συναρπαστικές εξελίξεις, γέλιο και διασκέδαση. κατά τη γνώμη μου αυτό το βιβλίο είναι ιδανικό για τους λάτρεις των κόμικ, του γέλιου και της κωμωδίας. Το συστείνω ανεπιφύλακτα. Δανειστείτε το από τη βιβλιοθήκη του σχολείου μας.
Κωνσταντίνα Μ. Α2
Ο Πλούτος είναι η τελευταία σωζόμενη κωμωδία του Αριστοφάνη. Γράφτηκε το
388 π.Χ. Στην κωμωδία αυτή ο Αριστοφάνης διακωμωδεί τη κακή διανομή του
Πλούτου, που, επειδή είναι τυφλός, πηγαίνει στους κακούς. Αλλά ένας
χρηστός πολίτης, ο Χρεμύλος, μαζί με τον τετραπέρατο δούλο του Καρίωνα,
περιθάλπουν τον τυφλό, τιμωρημένο από το Δία, θεό Πλούτο, και τον
γιατρεύουν. Εκείνος δίνει τα πλούτη του στους αγαθούς και τους κακούς
τους κάνει φτωχούς. Στην κωμωδία αυτή ο ποιητής δε διακωμωδεί ορισμένα
πρόσωπα, αλλά και καταστάσεις και άτομα, όπως στις "Εκκλησιάζουσες".
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ (455π.Χ.-385π.Χ.)
Ο
Αριστοφάνης θεωρείται ο μεγαλύτερος απ’ τους κωμικούς ποιητές της
αρχαιότητας που άφησε εποχή στην εξέλιξη της αρχαίας κωμωδίας, στην
οποίαν αναδείχτηκε ο σημαντικότερος εκπρόσωπος και διαμορφωτής. Για τη
ζωή του ξέρουμε πολύ λίγα, ίσως γιατί παρόλο που κυριάρχησε για 40
χρόνια στο αττικό θέατρο κι ήταν πολύ δημοφιλής, ζούσε μια μοναχική ζωή
γεμάτη από πνευματικές ασχολίες. Το σίγουρο πάντως είναι πως ήταν
Αθηναίος, απ’ τον δήμο των Κυδαθηναίων κι απ’ την Παντιονίδα φυλή.
Ονομαζόταν ακόμα κι Αιγινίτης, γιατί έμενε σχεδόν συνέχεια στ’ αγρόκτημά
του στην Αίγινα. Γεννήθηκε ανάμεσα στο 455 και 450 π.Χ. και πέθανε ίσως
το 385 π.Χ. Είχε εξαιρετική μόρφωση και παρακολουθούσε με πολύ
ενδιαφέρον την πολιτική και κοινωνική ζωή της Αθήνας σατιρίζοντας στις
κωμωδίες του που τις παρουσίαζε στη σκηνή με ψευδώνυμο, τα τρωτά
προσώπων και γεγονότων μ’ απαράμιλλο τρόπο. Παντρεύτηκε νέος κι έκανε
τρία παιδιά (Φίλιππο, Νικόστρατο, Αραρότα). Απ’ αυτούς ο τελευταίος
συνέχισε το έργο του πατέρα του. Έγραψε 44 κωμωδίες απ’ τις οποίες
ολόκληρες σωθήκαν 11 που είναι σε χρονολογική σειρά: Αχαρνής, Ιππείς,
Νεφέλαι, Σφήκες, Ειρήνη, Όρνιθες, Λυσιστράτη, Θεσμοφοριάζουσαι, Πλούτος,
Βάτραχοι, Εκκλησιάζουσαι. Στα έργα του που ήσαν γεμάτα από αισχρολογίες
οι οποίες δεν θεωρούνταν τότε απρεπείς, περιέλαβε τα ζωντανότερα και
πιο καθημερινά γλωσσικά στοιχεία δίνοντας έτσι στην αττική διάλεκτο
ύψος, λεπτότητα κι ευλυγισία.
http://www.scribd.com/doc/5384267/%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%A0%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CF%84%CE%BF%CF%82 Το κείμενο της κωμωδίας Πλούτος
Στις παρακάτω διευθύνσεις μπορείτε να διαβάσετε τις κωμωδίες του Αριστιφάνη σε κόμικ:
http://www.scribd.com/doc/55178165/%CE%9F%CE%B9-%CE%9A%CF%89%CE%BC%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%82-%CE%8C%CF%81%CE%BD%CE%B9%CE%B8%CE%B5%CF%82-%E2%80%93-%CE%9D%CE%BF-6#fullscreen
Όρνιθες : Κωμωδία του Αριστοφάνη που παρουσιάσθηκε το 414 π.Χ. στα Διονύσια,
χαρίζοντας στον δημιουργό της το δεύτερο βραβείο. Ο Αριστοφάνης έγραψε
τους «Όρνιθες» απογοητευμένος από την τροπή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Με το μεγάλο αυτό έργο, ο Αριστοφάνης βρίσκει την ευκαιρία να
διακωμωδήσει τους συκοφάντες και τους κόλακες του δήμου, καθώς και τις
θεωρίες για νέα πολιτεύματα. Το έργο πραγματεύεται τη φυγή δυο ανθρώπων
από την τυραννία του κόσμου στο βασίλειο του παραμυθιού και συνενώνει
την πιο τολμηρή φαντασία με την πιο ανάερη ποίηση.
Δύο Αθηναίοι
φίλοι, ο πονηρός Πεισέταιρος και ο αγαθός Ευελπίδης επιθυμούν να βρουν
το πουλί Τσαλαπετεινό που άλλοτε ήταν άνθρωπος, (ο βασιλιάς Τηρέας) για
να τον ρωτήσουν σε ποιά πόλη μπορεί κανείς να ζήσει ήσυχα, πλούσια και
ειρηνικά.
Όταν πια βρίσκουν τον Τσαλαπετεινό, εκείνος τους
απογοητεύει καθώς δεν έχει να προτείνει καμία πόλη που να τους αρέσει.
Τότε όμως ο Πισέταιρος συλλαμβάνει την ιδέα να ιδρύσουν μαζί με τον
Τσαλαπετεινό-Τηρέα την πόλη των πουλιών στους αιθέρες, στο μεσοδιάστημα
δηλαδή μεταξύ του κόσμου των ανθρώπων και του κόσμου των θεών.
O
Πεισέταιρος λοιπόν πείθει τα πουλιά να ιδρύσουν τη Νεφελοκοκκυγία (=
κατοικία των κούκων στα σύννεφα, την πόλη δηλαδή των πουλιών) με στόχο
να αναδειχτούν σε ρυθμιστές της θεϊκής εξουσίας λειτουργώντας ως
ενδιάμεσοι των θεών με τους ανθρώπους. Τα πουλιά χωρίζονται σε ομάδες
εργασίας και ξεκινάει το χτίσιμο του τοίχους που θα περιβάλλει τη χώρα
των πουλιών και θα εμποδίζει έτσι την τσίκνα από τις θυσίες των ανθρώπων
να ανεβαίνει στους θεούς.
Εν τω μεταξύ οι Θεοί αρχίζουν να πεινάνε
και να ανησυχούν γιατί δεν φτάνει πια στους ουρανούς η κνήσσα των
σφαχτών. Αρχικά στέλνουν την Ίριδα ως αγγελιοφόρο, την οποία όμως
εκδιώκει βίαια ο Πεισέταιρος. Έπειτα εμφανίζεται ο -πάντα
αντιεξουσιαστής- Προμηθέας για να ενημερώσει μυστικά τον Πεισθέταιρο για
τις αποφάσεις των θεών και να τον συμβουλεύσει τί να κάνει για να τους
πάρει την εξουσία.
Η αντιπροσωπεία απαρτίζεται από τον διπλωμάτη
Ποσειδώνα, τον φοβερό φαγά Ηρακλή και τον αγροίκο Τριβαλλό, που είναι
εκπρόσωπος των βαρβαρικών θεών. Οι διαπραγματεύσεις -οι οποίες
διεξάγονται δίπλα από ένα σφαχτό που ψήνεται- καταλήγουν, πάντα σύμφωνα
με τις συμβουλές του Προμηθέα, στο γάμο της όμορφης νεαρής θεάς
Βασίλειας με τον Πεισθέταιρο. Έτσι το έργο τελειώνει με τη γαμήλια ένωση
του Πισθέταιρου και της ουράνιας θεάς.
http://www.scribd.com/doc/55179511/%CE%9F%CE%B9-%CE%9A%CF%89%CE%BC%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%82-%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CF%82#fullscreen Εκκλησιάζουσες : Οι «Εκκλησιάζουσες» παρουσιαστήκαν στην Αθηναϊκή σκηνή το 392 π.Χ. είχαν
περάσει 12 χρόνια από τότε που τελείωσε ο Πελοποννησιακός πόλεμος κι οι
Αθηναίοι δεν είχαν συνελθει ακόμη απ' τις συνέπειες του. Το μεγαλείο
της δημοκρατίας του Περικλή είχε πια γκρεμιστεί!
Η υπόθεση του
έργου είναι μάλλον αποκύημα της φαντασίας του Αριστοφάνη, ωστόσο
τοποθετείται χρονικά σε μια εποχή που θεωρείται πιθανό ότι πράγματι οι
γυναίκες της Αθήνας αντιδρούσαν εμπράκτως στην αντρική εξουσία.
Ενδεχομένως γραμμένη το 391 ή το 392 π.Χ., λιγότερο από μία δεκαετία
πριν ο Αριστοφάνης αποβιώσει, ασχολείται με την πολιτική ή μάλλον με μία
πλευρά της, αυτή της πειθούς. Είναι όμως η εποχή κατά την οποία ο
Αριστοφάνης περνά από την αρχαία στη μέση κωμωδία, μια μετάβαση που
ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά τη «Λυσιστράτη» (411 π.Χ.), όταν φαίνεται
πως εγκατέλειψε για λίγο το θέμα της πολιτικής. Χρειάστηκαν 19 περίπου
χρόνια για να ασχοληθεί ξανά με το θέμα, όμως οι «Εκκλησιάζουσες», όπως
αργότερα και ο «Πλούτος» (388 π.Χ.), αν και έχουν και πάλι ως κύριο
θέμα την πολιτική, είναι λιγότερο δηκτικά σε σχέση με τις πάλαι ποτέ
αιχμηρές κωμωδίες του.
Οι «Εκκλησιάζουσες» παραμένουν, ωστόσο,
μία ακόμα πολιτική κωμωδία-σάτιρα, από τις χαρακτηριστικές του
Αριστοφάνη, στην οποία για άλλη μια φορά - μετά τη "Λυσιστράτη" -
τάσσεται υπέρ των γυναικών. Η πρωταγωνίστρια του έργου, η δυναμική και
κατεργάρα Πραξαγόρα, είναι εκείνη που θα αναλάβει τα ηνία της γυναικείας
επανάστασης, όχι με σκοπό την επαναφορά σε πρότερες καταστάσεις, όπως
συμβαίνει με την Λυσιστράτη, αλλά με μοναδικό στόχο την αλλαγή ολόκληρης
της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Η πανούργα, λοιπόν, Πραξαγόρα
μεταμφιέζεται σε άνδρα, μαζί με όλες τις γυναίκες της Αθήνας και η
γυναικεία πομπή φτάνει ως την Εκκλησία του δήμου - στην οποία οι
γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου - και ψηφίζουν νόμο, σύμφωνα με τον
οποίο η εξουσία περνά στα χέρια των γυναικών. Κάτι που φέρνει
κυριολεκτικά τα πάνω κάτω, καθώς οι γυναίκες είναι έτοιμες να επιβάλλουν
εκτός από την περιουσιακή και την ερωτική κοινοκτημοσύνη.
Αγάπη
προς τις γυναίκες, αντίδραση στην πολιτική ή απλή παρουσίαση των
ανθρώπινων ελαττωμάτων; Τι απ' όλα αυτά αντιπροσωπεύουν οι
«Εκκλησιάζουσες»; Μάλλον και τα τρία, δεδομένου ότι ο Αριστοφάνης ήταν
πάνω απ' όλα ο ποιητής των μεγάλων μας ατελειών, που (και) στην εποχή
του είχαν αντίκτυπο στην πολιτική πρακτική αλλά και στη θέση των
γυναικών σ' αυτή. Κι αν ο μεγάλος κωμωδιογράφος δεν κατάφερε να αλλάξει
την κοινωνία της εποχής του ή του δικού μας παρόντος, έχει σίγουρα
καταφέρει να μας κάνει ακόμα να γελάμε με τα κατορθώματα της Πραξαγόρας.
http://www.scribd.com/doc/55174034/%CE%9F%CE%B9-%CE%9A%CF%89%CE%BC%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%82-%CE%99%CF%80%CF%80%CE%B5%CE%AF%CF%82-%E2%80%93-%CE%9D%CE%BF-2#fullscreen Ιππείς
Το 425 π.Χ., ενώ ο Πελοποννησιακός πόλεμος βρισκόταν στον 7ο χρόνο του,
οι αθηναίοι με τον Κλέωνα σημείωσαν μια ανέλπιστη νίκη στην Πύλο που
φάνηκε να μετατρέπει μεμιάς υπέρ αυτών την τελική έκβαση του πολέμου.
Φυσικά, μετά απ' αυτό, ο Κλέωνας έγινε ισχυρότατος και καταφέρνοντας να
αναπτερώσει τα φιλοπόλεμα αισθήματα του λαού, έκανε αδύνατη κάθε
συζήτηση για διαπραγματεύσεις με τους Σπαρτιάτες.
Ο Αριστοφάνης
τελείως αντίθετος με την πολιτική γραμμή του Κλέωνα, με βαθιά πιστή ότι η
συνέχιση του πολέμου μονό συμφορές μπορούσε να φέρει, γράφει αμέσως
τους «Ιππείς».
Οι Ιππείς αποτελούν την τέταρτη κατά σειρά κωμωδία
του Αριστοφάνη. Διδάχτηκε το 424 π.Χ. και υπήρξε το πρώτο έργο του που
παίχτηκε με το όνομά του.
Η κωμωδία παρουσιάστηκε στα «Ληναια» το
424 π.Χ. και πηρέ το Α' βραβείο, γεγονός που αποδεικνύει την πολιτική
ωριμότητα του λαού αλλά και την ανοχή της αθηναϊκής δημοκρατίας απέναντι
στην ελεύθερη έκφραση απόψεων και στην από σκηνής κριτική.
Πρόκειται
για μια αλληγορική κωμωδία και περιέχει συμβολικά ονόματα: μια ανοιχτή
επίθεση ενάντια στο δημαγωγό Κλέωνα που παρουσιάζεται σαν άγριος
Παφλαγόνας. Αγνωστος παραμένει ο άνθρωπος που αντιπροσωπεύει ο
πρωταγωνιστής Αλλαντοπώλης, μικρέμπορας ο οποίος, όντας άξεστος και
κουτοπόνηρος, καταφέρνει να εξευτελίσει τον τρομερό αρχηγό του κράτους.
Με τα πραγματικά τους ονόματα στους ρόλους των δύο δούλων που "τις
τρώνε" από τον Κλέωνα εμφανίζονται οι στρατηγοί Νικίας και Δημοσθένης.
http://www.scribd.com/doc/55182496/%CE%9F%CE%B9-%CE%9A%CF%89%CE%BC%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%82-%CE%9B%CF%85%CF%83%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%B7#fullscreen
Λυσιστράτη : Οι γυναίκες της Αθήνας, με αρχηγό τη Λυσιστράτη, αποφασίζουν να πάρουν
την κατάσταση στα χέρια τους, με σκοπό να πείσουν τους λίγους αλλά
ισχυρούς να σταματήσουν τον πόλεμο. Το σχέδιο είναι σατανικό: Kάνοντας
αποχή από τα συζυγικά τους καθήκοντα, θα εκβιάσουν τους άντρες και θα τους εξαναγκάσουν να υπογράψουν την
ανακωχή. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τελικά τα καταφέρνουν, οι
άντρες λυγίζουν και η ειρήνη επικρατεί.
Η Λυσιστράτη είναι
κωμωδία του Αριστοφάνη που γράφτηκε και παρουσιάστηκε το 411 π.Χ..
Θεωρείται ένα από τα παλιότερα και χαρακτηριστικότερα αντιπολεμικά έργα.
Η υπόθεση έχει να κάνει με τη σεξουαλική απεργία που κηρύσσουν οι
γυναίκες της Αθήνας και της Σπάρτης, προσπαθώντας έτσι να πείσουν τους
άντρες τους να σταματήσουν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Η Λυσιστράτη
αποτελεί το τελευταίο «φιλειρηνικό μήνυμα» του Αριστοφάνη και είναι η
έβδομη χρονολογικά από τις έντεκα σωζόμενες κωμωδίες του.
http://www.scribd.com/doc/55915328/%CE%9F%CE%B9-%CE%9A%CF%89%CE%BC%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B7-%CF%83%CE%B5-%CE%9A%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%82-%CE%A3%CF%86%CE%AE%CE%BA%CE%B5%CF%82#fullscreen Σφήκες
http://www.youtube.com/watch?v=cpyGph8RIJA ΠΛΟΥΤΟΣ ΜΕ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ 13-7-2013
